Á hverju ári þegar desember rennur út framkvæma við óteljandi orlofshefðir sem forgangsraða okkur öll. Jólatré hafa verið hlutur síðan á 16. öld í Þýskalandi. Hægt er að færa sokkana aftur til daga heilags Nikulásar. En öll hugmyndin um að kyssa undir mistilteiknum byrjaði áður en eitthvað af þessu.
Rómantíska athöfnin sem tekur saman svo mörg pör í jólamyndum Hallmark (og stundum í raunveruleikanum) á rætur sínar að rekja til norrænnar goðafræði og plöntan sjálf hefur haft menningarlega þýðingu miklu lengur.
Getty myndir
Á dögum fornu Druídanna (um 3. aldar f.Kr.) var mistilteinn mjög álitinn fyrir græðandi eiginleika sína. Það var notað til meðferðar á mörgum kvillum, en sú staðreynd að hún blómstraði jafnvel í harðri vetrarveðri varð til þess að fólk trúði því að það gæti læknað ófrjósemi. Þegar mistilteinn fannst vaxandi í eikartrjám héldu þeir trúarlega athöfn sem fólst í því að skera niður plönturnar og fórna tveimur hvítum nautum í von um að guð þeirra myndi blessa mistilteinsberin. Berin yrðu síðan notuð til að búa til elixir sem var talið lækna öll eitur og gera hverja manneskju eða dýr frjósöm. Allt kossatriðið varð ekki til fyrr en öldum síðar (á miðöldum), þegar Skandinavar deildu sögum norrænu guðanna.
Getty myndir
Við eigum gyðjuna Frigg að þakka fyrir mistilteinn að taka á sig enn meira af elskulegu félagi. Eftir því sem goðsögnin átti átti Óðinn, guð viskunnar, og Frigg kona hans son að nafni Baldur sem var spáð að verða drepinn. Frigg hitti alla lifandi hluti (plöntur og dýr) og hvatti þá til að skaða ekki son sinn. Hún gleymdi að ná til ódrepandi og ógnandi mistilteinsins, sem hinn vondi Loki notaði síðan til að smíða spjótið sem kom Baldri niður.
Tárin sem Frigg grét yfir syni sínum urðu berin sem finna má á mistilteini og hún úrskurðaði frá þeim degi fram að planta yrði aldrei notuð sem vopn aftur. Það væri tákn um ást í staðinn og hún hét því að veita öllum sem gengu undir hana koss. Á þessu tímabili myndu menn standa undir mistilteini og reyna að sættast eftir rifrildi.
Svo hvar koma jólin í leik? Dickens, auðvitað.
Getty myndir
Ekki er alveg ljóst hvernig eða hvenær mistilteinn var fyrst dreginn inn í allar jólahátíðirnar, en fyrsta umtal þess virðist koma frá verkum Charles Dickens og Washington Irving á dögum Viktoríu-Englands. Dickens minnist á að kyssa undir mistilteppinn í Pickwick pappírarnir og Irving's aðfangadagskvöld veitti aðeins nánari upplýsingar.
Fólk á þeim tíma skreytti heimili sín með kyssa boltum (AKA kyssa gróu) sem voru gerðar úr snyrtri sígrænu, borði, skrauti og (auðvitað) mistilteini. Reglan var sú að ef ung kona væri gripin standandi undir einni af þessum boltum gæti hún ekki neitað kossi eða annars myndi hún ekki giftast árið eftir. Það var líka venja að berjum var kippt úr boltanum með hverjum kossi sem kom fyrir undir henni.
Mistilteinn er kannski ekki eins mikill í nærveru í jólaskrauti þessa dagana (hún er eitruð eftir allt saman), en rík saga hennar gerir hana mun áhugaverðari en dansandi jólasveinadúkka.
Getty myndir